Cavia's

Cavia's komen oorspronkelijk uit Zuid Amerika. De cavia's die wij kennen stammen af van deze wilde cavia's die al 9000 jaar geleden door de Inca's werden gefokt voor rituelen en vlees. Cavia's leven in groepen. Een cavia alleen houden is dus een aantasting van het welzijn. De mannetjes (beren) wegen meestal rond de 1 - 1,3 kg, de vrouwtjes (zeugen) zijn wat lichter. De beste groepssamenstelling is een gecastreerde beer met één of meer zeugjes. Twee beren samen gaan regelmatig vechten, maar soms gaat het goed.

Mannetjes (beertjes)

Beertjes kunnen vanaf ongeveer vier maanden worden gecastreerd. Soms kan dit eerder. We houden meestal een minimum gewicht aan van 600 gram. Er is geen medische indicatie, dit wordt gedaan om nageslacht te voorkomen en te zorgen dat ze gekoppeld kunnen worden aan een zeugje. De castratie is bij ons een routine operatie, wij hebben hier veel ervaring mee.  We gebruiken hiervoor een lage dosis injectienarcose gecombineerd met gasnarcose. Dit geeft optimale pijnstilling en  een korte slaap, ze zijn snel weer wakker.

Vrouwtjes (zeugjes)

Een zeugje is al geslachtrijp op een leeftijd van vier à vijf weken oud. Ze zijn elke drie weken vruchtbaar. Bij zeugen zien we regelmatig afwijkingen aan de baarmoeder en de eierstokken. Vooral cysten aan de eierstokken worden heel vaak gezien bij dieren van twee tot vier jaar oud, soms ook al jonger. Uiteindelijk krijgt bijna 90% van de zeugjes in haar leven deze cysten. Het maakt daarbij geen enkel verschil of ze wel of niet een nestje hebben gehad. De cysten kunnen heel groot worden. Meestal hebben ze heen last maar soms kan de grootte zorgen voor druk in de buik. De hormonaal actieve cystes kunnen hyperseksueel gedrag geven, bloedingen uit de vagina en de typische kaalheid op de flanken gezien. 

Diagnose en behandeling van cysten

De diagnose wordt gesteld doordat de cysten in de buik te voelen zijn. Met een echo zijn ze zeker te vinden. Vroeger opereerden we deze cavia’s, tegenwoordig doen we dit niet meer. Een operatie heeft weinig meerwaarde en is een flinke ingreep. Als we hormonale cystes vermoeden geven we een hormoon injectie. Een deel van de cystes reageert niet op deze injecties en een deel wel. Van tevoren weet je dat dus niet zeker. Als het aanslaat komen de cystes een tijdje niet terug. Deze behandeling kan je meerdere malen herhalen. Als de cystes hel groot is zuigen we ze leeg onder een licht roesje.

Cysten voorkomen

Het is hierom het overwegen waard om deze gezondheidsproblemen te voorkomen door het zeugje al op een leeftijd van 5 - 6 maanden te laten castreren. De ingreep is dan veel kleiner en eenvoudiger want er zijn dan nog geen afwijkingen. In dit geval hoeven alleen de eierstokken te worden verwijderd en dat betekent dat de wond veel kleiner is. Een bijkomend voordeel van een castratie op jonge leeftijd is dat andere kwalen, zoals tumoren van de baarmoeder en tumoren in de melkklieren daarmee ook worden voorkomen. Tegenwoordig zijn de narcoserisico’s door goede technieken en nazorg minimaal. Een cavia die gezond is kan een narcose en operatie veel beter verdragen dan een zieke cavia. Het is raadzaam om eens met ons te overleggen over deze ingreep.

Mannetjes (beertjes)

Beertjes kunnen vanaf ongeveer 3-5 maanden worden gecastreerd. Er is geen medische indicatie, dit wordt meestal gedaan om nageslacht te voorkomen. De operatie is bij ons een routine ingreep. Wij gebruiken een combinatie van narcosemiddelen met gas waardoor we de belasting voor de cavia minimaal houden. Meestal zitten onze patiënten 5 minuten na ontwaken alweer lekker te eten.

Vrouwtjes (zeugjes)

Een zeugje kan al geslachtrijp zijn op een leeftijd van vier tot zes weken oud. Vrouwtjes (zeugjes) zijn elke drie weken vruchtbaar. Preventief castreren van zeugjes doen wij zelden. De ingreep is vrij belastend en de meerwaarde is naar ons idee onvoldoende.

Problemen met het genitaal systeem

Vooral cysten aan de eierstokken worden vaak gezien. De diagnose wordt gesteld door voelen en een echo indien nodig. Uiteindelijk krijgt bijna 90% van de zeugjes in haar leven deze cysten. Het maakt daarbij geen enkel verschil of ze wel of niet een nestje hebben gehad. De cysten kunnen heel groot worden (tot wel zeven centimeter doorsnee) en er kunnen medische klachten ontstaan. De buik wordt dikker, de eetlust kan iets minder worden, soms zijn er pijn- of benauwdheidsklachten, of afwijkend hyperseksueel gedrag. Ook bloedingen uit de vagina komen voor en bij een deel van de patiënten wordt ook de typische kaalheid op de flanken gezien. Over het algemeen kiezen wij niet voor operatie maar voor behandeling met hormooninjecties eventueel in combinatie met leegzuigen van de cystes. Dit is minder belastend en risicovol voor de zeug.
Regelmatig zien wij baarmoederproblemen. Dit kan een baarmoederontsteking zijn of een tumor. Soms ziet de eigenaar bloed uit de vulva, soms wordt het ontdekt bij een routinecontrole. Dit is alleen op te lossen met een operatie.

Cavia's eten heel veel hooi, dit moet altijd in grote mate aanwezig zijn. Omdat ze zelf (net als mensen) geen vitamine C kunnen maken hebben ze dit nodig via de voeding.  Er zijn voeders te koop waar extra vitamine C aan is toegevoegd, maar vitamine C verloopt snel als de zak eenmaal geopend is. In groenvoer zit niet altijd voldoende, advies is 3-5x per week een halve tablet vitamine C te geven. Cavia’s hebben ongeveer 30 mg vitamine C nodig per kilo lichaamsgewicht per dag.
Cavia's blijven gezonder als zij sober gevoerd worden. Geef niet te veel brokjes aangezien cavia's snel (te) dik kunnen worden. Groenvoer mag in kleine porties gegeven worden extra voeding. Cavia's vinden witlof, andijvie, een stukje wortel en paprika heerlijk. Geef geen liksteen of knaagblok! Dit kan blaasstenen en darmproblemen geven. Klik hier voor meer voedingsinformatie.

Cavia's hebben net als konijnen en chinchilla's tanden en kiezen die levenslang blijven groeien. Bij het juiste slijtpatroon gaat dit prima, maar door verkeerde voeding, trauma of aangeboren defecten kan dit misgaan. De cavia stopt met eten of wil alleen nog zachte dingen eten. Soms kwijlt de cavia, vermagert en zit stil in een hoekje. Als u in de bek kijkt ziet u soms dat de voortanden schuin zijn afgesleten. Let op: cavia's hebben normaal heel lange tanden. Knip ze niet zelf af!

Schuine voortanden zijn een teken dat de kiezen niet in orde zijn. Deze zijn vaak te ver doorgegroeid en hebben haken die in de wang en tong prikken. Dit is heel pijnlijk. Maak snel een afspraak voor gebitscontrole bij ons, aangezien een cavia die niet eet snel kan overlijden. Uit onderzoek bij konijnen is gebleken dat het geven van gemengd voer kiesproblemen bevorderd. Nog een reden om de juiste voeding te kiezen.

Algemene ziekteverschijnselen

Cavia's zijn prooidieren en zullen ziekte dus zo lang mogelijk voor u verborgen houden. Een cavia die niet eet, stil in een hoekje zit, niet keutelt etc. moet snel onderzocht worden. Bel ons direct voor advies. Vaak zullen we de cavia opnemen, onderzoeken en met u bespreken wat de volgende stappen zijn. 

Omdat wij samenwerken met Stichting Cavia, de grootste opvang en herplaatst stichting in Nederland, behandelen wij veel cavia's in onze kliniek.

Gebitsproblemen

Cavia's hebben net als konijnen en chinchilla's tanden en kiezen die levenslang blijven groeien. Bij het juiste slijtpatroon gaat dit prima, maar door verkeerde voeding, trauma of aangeboren defecten kan dit misgaan. De cavia stopt met eten of wil alleen nog zachte dingen eten. Soms kwijlt de cavia, vermagert en zit stil in een hoekje. Als u in de bek kijkt ziet u soms dat de voortanden schuin zijn afgesleten. Let op: cavia's hebben normaal heel lange tanden. Knip ze niet zelf af!

Schuine voortanden zijn een teken dat de kiezen niet in orde zijn. Deze zijn vaak te ver doorgegroeid en hebben haken die in de wang en tong prikken. Dit is heel pijnlijk. Maak snel een afspraak voor gebitscontrole bij ons, aangezien een cavia die niet eet snel kan overlijden. Uit onderzoek bij konijnen is gebleken dat het geven van gemengd voer kiesproblemen bevorderd. Nog een reden om de juiste voeding te kiezen.

Vacht

Er zijn verschillende aandoeningen van de huid bekend bij cavia's. De meest voorkomende zijn schurftmijt, schimmel en luis. De schurftmijt (trixacaris caviae) geeft veel jeuk en hierdoor krabt de cavia de huid stuk en ontstaan er wondjes. Schimmelinfecties zien we meestal rond de oogleden, neus en oortjes. Veel cavia's (tot wel 30%!) zijn symptoomloze dragers, de schimmel komt tot uiting na een stress periode of bij jonge dieren. Schimmel is een zoönose, dat betekent dat dit besmettelijk is voor de mens. Luizen zien we regelmatig. Je ziet ze lopen tussen de haren en ze geven jeuk. Uiteraard zijn er nog vele andere huidaandoeningen bij cavia's. Voor diagnose en behandeling kunt u het beste even een afspraak bij ons maken.

Luchtwegproblemen

Cavia's hebben regelmatig luchtwegproblemen. Meestal is dit door een bacteriële oorzaak. Virussen komen minder vaak voor. Er zijn een aantal veelvoorkomende ziekteverwekkers zoals, Chlamydia caviae, bordetella, mycoplasma. Probleem is dat je vaak niet weet welke verwekker de problemen geeft. Kweken uit de longen is niet makkelijk. We hebben inmiddels goede protocollen ontwikkeld om deze problemen op te werken. Benauwdheidsklachten kunnen ook voorkomen bij hartfalen, bronchitis, astma, allergieën en andere long- en circulatie problemen. Een benauwde cavia heeft dus niet altijd een longontsteking! Gedegen onderzoek is dus belangrijk. 

Diarree

Diarree bij cavia's is een veelvoorkomend probleem. We zien meerdere oorzaken mogelijk: parasieten, disbalans van de darmflora, voedingsfouten, andere interne problemen. Belangrijk dus om onderscheid te maken. We beginnen vaak met een algemeen lichamelijk onderzoek, een goede anamnese (huisvesting, contact andere dieren, voeding) en ontlastingsonderzoek.

Tumoren

Veel voorkomende tumoren bij cavia's zijn maligne lymfoom (lymfeklierkanker), melkkliertumoren (ook bij beertjes!), stuitkliertumoren, diverse huidtumoren. Vaak zijn ze in een vroeg stadium te opereren. Voelt u een bult en twijfelt u, maak dan een afspraak zodat we samen kunnen kijken of we moeten ingrijpen.

Oogproblemen

Cavia's knipperen heel weinig en hebben weinig traanvocht. Daarom zijn de ogen vrij kwetsbaar. Bij beschadigingen zie je vaak een blauwe of rode waas over het oog. De cavia zal weinig laten merken, maar voelt het wel! Ook gebitsproblemen kunnen door doorgroeiende kieswortels oog problemen veroorzaken. Wacht niet te lang en maak een afspraak.

Als uw cavia niet eet, te rustig is, knarsetand (van de pijn), diarree heeft, vermagert of andere symptomen van ziekte laat zien, wacht dan niet te lang om bij ons langs te komen! Cavia's zijn gevoelige dieren die snel kunnen sterven. Voor advies kunt u ons altijd bellen.