Het geheim van een gelukkige kat
Katten worden gezien als zeer onafhankelijke dieren. Misschien als een gevolg hiervan voldoen eigenaars niet vaak aan hun specifieke fysieke en psychische behoeften. Dit kan leiden tot welzijnsproblemen als ze mogelijk gefrustreerd, te zwaar, gestrest of verveeld raken. Gelukkig kunnen eigenaren heel goed leren om het leven op makkelijke manieren te verrijken zodat hun behoeften vervuld worden. Een verrijking is vaak gedefinieerd als iets dat het welzijn van een dier verbetert (let wel: dit is niet hetzelfde als verrijking aanbieden. Het is pas verrijking als het echt het welzijn van het dier verbetert.).
Het is belangrijk te bedenken welke behoeften vervuld dienen te worden of welk probleem je wilt oplossen. Concepten als stress en verveling zijn te breed. We moeten eerst bedenken welke specifieke behoeften de kat heeft. Verrijking kan fysieke objecten betreffen zoals speeltjes, krab- en klimpalen en verstopplekken. Maar verrijking kan ook spelletjes met de eigenaar of andere dieren betekenen. In dit artikel gaan we dieper in op een aantal praktische verrijkingen voor katten, en waarom ze heilzaam zouden kunnen zijn.
Wat zou elk huis moeten bieden aan de kat
Katten zijn afhankelijk van hun omgeving om hen te helpen om te gaan met hun stress en om hun behoeften bevredigd te krijgen. Als een kat zich onzeker of bedreigd voelt, is het afhankelijk van de bekende vluchtroutes, verstopplekken of hoge klimplekken om zich in veiligheid te kunnen brengen. De volgende verrijkingen kunnen de kat de zekerheid geven dat ie zichzelf dat kan bieden.
Veilige verstopplekken
Onderzoek in asielen heeft uitgewezen dat de aanwezigheid van een doos de stress al zeer substantieel kan laten afnemen. Hoewel veel eigenaren hun kat regelmatig op plekken zien zitten die veilig lijken, zijn ze dat vaak niet omdat bijvoorbeeld de hond er nog bij kan komen, of de kinderen. Er moet een veilige plek beschikbaar zijn waar het rustig is en ze volledig kunnen ontspannen en ze niet worden gestoord. Dit kan dus al zo simpel zijn als een kartonnen doos. Ook hoge plekjes zoals hoge krabpalen kunnen voldoen mits ze dus voldoen aan de voorwaarde dat ze niet worden gestoord. Af en toe snoepjes achterlaten op zo’n veilige plek kan de positieve associatie versterken met zo’n plek. Wel alleen daar neerleggen als de kat daar niet is.
Kattenmandjes: van angstig naar veilig
Voor veel katten is het reismandje een enge plek wat alleen maar leidt tot autoritjes en bezoekjes aan de dierenarts, wat allebei niet favoriet is. Het is niet moeilijk om te zorgen dat het mandje niet eng is. Zet het mandje neer op een rustige plek in het huis, en laat het deurtje open. Leg er een zacht dekentje of handdoek in, om het comfortabel te maken. Begin dan eens met de kat in de buurt van dit mandje te voeren. Steeds een stukje dichterbij, en als dit goed gaat zelfs ín het mandje voeren.
Krabmogelijkheden
Katten krabben aan materialen en oppervlakken om hun territorium af te zetten, zich uit te rekken en de nagels in conditie te houden. Het is een natuurlijk gedrag wat katten moeten kunnen uitvoeren in hun omgeving. Uit Amerikaans onderzoek is gebleken dat maar 52% van de katteneigenaren krabvoorzieningen treft voor hun huisdier (American Pet Products Association, 2012) en maar 41% van de Australische eigenaren (Toukhsati, Young, Bennett, and Coleman, 2012).
De volgende voorzieningen zijn mogelijk:
- Commerciële krabpalen. Zorg dat ze lang genoeg zijn zodat de kat zich volledig kan uitrekken (minimaal 1 meter).
- De ideale plek voor krabpalen is vlakbij de slaapplek en op de looproute.
- Zelf een krabpaal maken kan m.b.v. vloerbedekking of touw op een paal of plank. Je kunt dit plaatsen op een plek waar de kat normaal graag krabt aan meubilair.
Voedsel verrijking
Uit een bakje eten geeft weinig mentale en fysieke stimulatie waardoor ze vaak meer eten dan nodig is. Normaal eet een kat dagelijks 8-10 maaltijden bestaande uit kleine prooidieren. Het is ook normaal dat katten wat achterlaten in hun voerbakje voor later. Dit betekent niet dat de kat het voer niet lust, het is normaal eetgedrag. Als verrijking kunnen speeltjes dienen waar brokjes uit vallen als het beweegt, of spelletjes waar voedsel in verstopt kan worden. De kat wordt hiermee gemotiveerd zijn probleemoplossend vermogen te gebruiken met zijn zintuigen. Gooi bijvoorbeeld droge brokjes door de kamer waar ze achteraan gaan rennen of verstop ze in een papieren zak of doos. Begin met simpele spelletjes en bouw de moeilijkheidsgraad op. Ze eten hierdoor vaker kleinere hoeveelheden en dit voorkomt overgewicht. Vooral voor binnenkatten is dit ideaal. En het is natuurlijk erg leuk om op deze manier bezig te zijn met je kat. Er zijn allerlei speeltjes en spelletjes te vinden voor katten. Word lid van onze spelotheek en haal elke 6 weken een nieuwe uitdaging voor je kat in huis!
Sociale verrijking: spelen en trainen
Katten spelen graag. Ze zijn nieuwsgierig van aard en ontdekken graag allerlei speelgoed. Dit heeft een positief effect op de gezondheid en de band tussen kat en eigenaar. Introduceer een nieuw speeltje en leg deze weg na het spelen. Zo blijft het speeltje interessant. Katten houden vooral van speeltjes die de beweging van een prooi nadoen zodat ze jaaggedrag kunnen uitvoeren. Zorg dat de kat het speeltje wel kan “vangen” anders raakt hij gefrustreerd. Daarom is een laserlampje voor een kat in het begin leuk maar geeft uiteindelijk frustratie omdat hij hem nooit kan pakken en in kan bijten. Stokken met draadjes en veren of balletjes waar ze achteraan moeten rennen is altijd een succes. Ze kunnen sluipen, jagen, springen en erin bijten. Laat de kat jagen en ga niet zelf op ze jagen met een speeltje, de prooi jaagt niet op de jager!
Trainen
Veel eigenaren zijn verrast hoe trainbaar katten blijken te zijn. Je kunt ze allerlei gedrag aanleren en met een positieve benadering doen ze dit graag. Dit kan met behulp van voedsel als beloning. Vooral voor binnenkatten is dit een leuke bezigheid. Je kunt ze over dingen laten springen en klimmen. Kijk eens op YouTube naar de serie “train your cat” van Dr. Sarah Ellis and Chirag Patel. Hier worden leuke tips gegeven. Het doel is niet op je kat trucs te leren maar om op een positieve manier bezig te zijn met elkaar en de kat hierdoor mentaal en fysiek uit te dagen. Er mag geen stress of gevaar optreden en de kat moet uit vrije wil meedoen.
